Aklıma Takılan Şeyler – hbz blog HBZ Grafik – Blog
Benzer Yazılar
Mesnevi nedir?
Mesnevi: Divan edebiyatının nazım şekillerinden birisi olan mesnevinin sözlük anlamı “ikişer, ikişerli” demektir. Edebiyat terimi olarak anlamı ise, her beyiti kendi arasında kafiyeli iki beyitten binlerce kadar uzanan bir nazım şeklidir. “aa bb cc dd vs.” şeklinde kafiyelenir.
Mesneviler aşk, dini ve tasavvufi, ahlaki-öğretici, savaş ve kahramanlık, bir şehri ve şehrin güzelliklerini anlatma, mizah gibi türlü konularda yazılmıştır.
Kutadgu Bilig Hakaniye Türkçesiyle yazılmış olan bir eserdir. Arapça ve Farsça sözcüklerin de kullanılmış olduğu Kutadgu Bilig, Türk edebiyatının aruz ölçüsüyle yazılan ilk eseri olma özelliğini de taşımış olması; bu ölümsüz eserinin edebiyatımızda ilk mesnevi eseri olmasıyla da önemlidir.
İran edebiyatında ortaya çıktığı bilinen ve Fars, Osmanlı ve Arap edebiyatında da önemli yer tutmuş yazılar olarak bilinir. Kendi aralarında uyaklı olan beyitlerden meydana gelen bu yazılan ölçüsü aruz ölçüsü olarak biliyoruz. Aruzun, özellikle kısa kalıpları ile yazılan ve beyitlerin kendi aralarında bir kafiye ve uyum içerisinde olduğunu biliyoruz. Uzun manzum bit tür olarak bilinen mesnevi, bölümlere ayrılan bir yazı biçimidir. Nabi ise, Türk edebiyatında bu alanda en çok eser vermiş sanatçı olarak bilinmektedir.
Mesnevi Özellikleri Nelerdir?
- Konu sınırlamasında bir sınır söz konusu değildir. Konu ne olursa olsun fark etmeksizin bir masalsı bir hava ile anlatılır.
- Savaş, mizah, aşk, tasavvuf, dini gibi her türlü konuda yazılmış olan mesneviler vardır.
- Olayların bulunduğu yer ve ne zaman olduğunu belirten zaman kavramı belirsiz bir şekilde okuyucuya aktarılır.
- Çevrenin betimlenmesi gerçekle ilişkili değildir, doğaüstü ve olağanüstü davranışlar bulunur.
- Akıl ve mantık çerçevesinde değil, bu kavramlara uymayan konular söz konusudur.
- Hikayede cadı, peri, cin, melek gibi motifler sık sık işlenmektedir.
- Aynı şair tarafından yazılan beş tane mesnevi adına hamse adı verilir.
- Öğüt verici hikayeler içerisinde yer alır.
- Beyit sayısı açısından herhangi bir kısıtlama yoktur.
- Her beyit kendi içerisinde kafiyeli ve uyaklıdır.
Mesnevi Örnekleri nelerdir?
Türk edebiyatında yer alan mesnevi örnekleri ise şu şekilde sıralayabiliriz:
- Süleyman Çelebi – Mevlid
- Aşık Paşa – Garipname
- Ahmedi – İskendername
- Nabi – Hayrabat
- Fuzuli – Leyla ile Mecnun
- Şeyh Galip – Hüsnü Aşk
- Şeyhi – Harname
- Şeyhi – Hüsrevü Şiltihap9. Fuzuli – Bengü Bade olarak sıralanabilir.
