Aklıma Takılan Şeyler – hbz blog HBZ Grafik – Blog
Benzer Yazılar
Bir çok farklı malzemenin kullanıldığı ebru sanatı, geleneksel Türk sanatlarından birisidir ve özellikle Osmanlı döneminde çok fazla sayıda bu alanda eserler verilmiş ve ebru sanatkârları yetiştirilmiştir.
Yaratıcılığın ve de hayallerin resmedildiği ebru sanatı, Osmanlı’ya kadar uzanan köklü bir tarihe sahiptir. Bu sanatta, sanatçı ebru teknesinde ruhunu suya resmetmiştir. Dolayısı ile ortaya muhteşem bir ahenk çıkmaktadır.
Ebru sanatı özünde aslında bir süsleme sanatıdır. Bu süsleme sanatı ile insanlar ev ve iş yerlerine muhteşem dekorasyon öğeleri oluşturmuşlardır. Fırçaların ve boyanın kalitesi hatta oda sıcaklığı bile ebru sanatının, kalitesini etkileyen etkenler arasında bulunmaktadır.
Ebru sanatının tam olarak kökeni bilinmemektedir. Fakat İran, Hindistan ve Türkistan’da çıktığı olasılıklar arasında bulunmaktadır. Ebru sanatının, Osmanlı‘ya gelişi ise İran aracılığıyla olmuştur. Batıda ebru sanatını tarif etmek için mermer kâğıdı veya Türk kâğıdı gibi adlar kullanılmaktadır. 9. ve 10. Yüzyıl ile tarihlenen bu sanatın 16. yüzyılda ise Türkistan topraklarından, İpek Yolu aracılığı ile İran’a giderken ”ebri” olarak isimlendirildiği bilinmektedir. Avrupalı seyyahlar, daha sonraki yıllarda ise Amerika, İngiltere, Fransa ve İtalya gibi ülkelere bu sanatını ulaştırmışlardır. Belgelenmiş ilk ebru sanatı 16. yüzyıla ait olduğu bilinmektedir. Ebru sanatı hakkında yazılmış en eski Türkçe eser ise 1615 yılından sonra yazıldığı bilinen, Tertib-i Risale-i Ebri’dir. Osmanlı döneminde ebru sanatı ve sanatçılığı önemli bir iş kolu olmuştur.
Ebru sanatı, kendine has malzemeler ve uygulama niteliğine sahiptir. Ebru sanatında kullanılan bütün malzemeler ve araçlar ebrucu yani ebru sanatçısı tarafından tarafından hazırlanır. Boyaların tamamı tabiattan doğal yöntemlerle elde edilmektedir. Suyun yoğunlaşmasını sağlayan kitre, bitkisel esaslı ve ebru sanatının ana malzemesidir. Boya malzemelerinin kitre üzerinde açılmasına imkan sağlayan doğal asit , hayvanlarının safra kesesinde bulunan öd’dür. Kitre ile yoğunlaştırılmış su üstünde doğal yöntemlerle hazırlanan, boyalar aracılığıyla oluşturulur ve desenler kağıt üzerine geçirilir.
Yüzyıllar boyunca, gelgit, taraklı, hatip, bülbül yuvası ve çiçekli gibi pek çok özel ebru çeşidi geliştirilmiştir. Ebru sanatında kullanılan en yaygın renkler ise açık yeşil, kırmızı ve sarı renklerdir. En sık rastlanan desenler de çiçekler, yapraklar, süslemeler ve ayın ilk dördün şeklidir.
Ebrunun, uygulayıcıları ve taşıyıcıları Ebru’yu yaşamın, aidiyetliğin hatta geleneksel bir kültürün bütünleyici parçası olarak görmüş olan, Ebru sanatçıları, Ebru ustaları ve profesyonel ya da hobi olarak bu sanatı uygulayan insanlardır. Ebru nun uygulayıcıları ve taşıyıcıları cinsiyet, ırk etnik kimlik ve sosyo-ekonomik herhangi farklılık gözetmeksizin toplumun tüm kesimlerinden gelmektedir.
Hangi malzemeler gereklidir?
İyi bir ebru sanatı eseri yapabilmek için kullanılan malzemeler büyük önem taşımaktadır. Ebru sanatı malzemelerinde kâğıt, su, toprak, boya, öd, at kılı, gül dalı, tekne gibi malzemeler yer almaktadır.
Nasıl Yapılır?
Ebru sanatı yapabilmek için malzemelerde eksik olmamalı. Daha sonraki süreçte ise tekne içi kitre li su ile doldurulup ve uygun kıvam elde edilmektedir. Kitre ve su miktarları, farklı kaynak ve ustalara göre değişiklik göstermektedir. Fakat , 2 çorba kaşığı kitre içine, ortalama 2 litre su kabul edilen oranlardır. Daha sonrasında ise elde edilen karışım, 2 gün bekletildikten sonra tülbent ile süzülür. Eğer elde edilen karışım, daha sonra kullanılmak isteniyorsa saklanabilir. Toprak boya ile istenilen renk oluşturulur ve sonra öd eklenir; 15 gün – 1 ay arası beklemeye bırakılır. Daha sonra ise artık ebru sanatının yapımına geçilir. Kitreli suyu tekneye boşaltıp, su üzerine boyalar yapılır, kâğıt teknenin üzerine örtülür sonra dikkatli bir şekilde tek seferde çekilir ve kurumaya bırakılır. Tabii ki de ebru sanatının, modern malzemelerle yapılabileceği de unutulmamalıdır. Yazımızda bahsettiğimiz yöntem sadece geleneksel olanıdır.
Ebru Çeşitleri
- Battal Ebru. Boyaları fırça ile tekneye atarak ve tarak, biz gibi malzemeler kullanılmadan yapılan ebrudur.
- Gel-Git Ebru
- Şal Ebru
- Serpme
- Bülbül Yuvası
- Taraklı Ebru
- Zemin Ebrusu
- Dalgalı Ebru
yorumlayın
Geri Bildirim: Osmanlı Tuğrası Anlamı Nedir?