ERETNAOĞULLARI
1335-1381 yılları içinde Sivas ve Kayseri merkez olmak üzere Anadolu’da yargı devam eden bir Türk beyliğidir. Eretna Beyliği, soyu Uygur Türklerine dayanan Alaeddin Eretna Bey 1335 yılından itibaren Sivas ve Kayseri merkez olacak şekilde bölgede hüküm süre gelmiştir.
İlhanlı Devletinin, Anadolu valisi emir Çobanoğlu Demirtaş Mısır’a kaçtığı sırada Noyan unvanına haiz olan Alaeddin Eretna Bey’i kendisine vekil atama etmiştir. Kurnaz olan Alaeddin Eretna Bey, Moğollara bağlılık göstermiş. Bulunduğu mevkisini muhafaza eden Alaeddin Eretna Bey İlhanlı hükümdarı Ebu Said Bahadır Han’ın vefat etmesinden sonrasında meydana gelen saltanat kavgalarında kurnaz hareket etmiştir.
Akıllı ve kurnaz davranışları neticesinde Anadolu valiliğini bir şekilde elinde tutabilmeyi başaran Alaeddin Eretna Bey, taht kavgalarının yaşandığı dönemden zararsız bir halde çıkmış ve yoluna devam etmiştir. Çok fazla saygınlık kazanmasını ve büyümesini engellemek amacı ile 1343 senesinde Demirtaş’ın oğlu küçük Şeyh Hasan, Alaeddin Eretna Bey üzerine birlikler göndermiş ve yapılan muharebelerde Şeyh minik Hasan yenik edilince Alaeddin Eretna Bey durumdan faydalanarak hükümdarlığını ilan etmiştir.
Tokat, Sivas, Erzurum, Amasya, Kayseri, Ankara ve Aksaray bölgelerinide içinde bulunduran Eratna Beyliği bölgeye hükmetmeye başlamıştır. Anadolu halkı Moğollardan görmüş oldukleri muameleden sonrasında Alaeddin Eretna Bey’in tutum ve davranışlarından etkilenmiş, hak ve adaleti elde eden Alaeddin Eretna Bey’in destekçisi olmuşlardır. Anadolu halkı Eretna Bey’in iyi ve adaletli yönetimi karşısında kendisine Köse Peygamber lakabını takarak hayatlarını sevinç içinde sürdürmüşlerdi.
1352 tarihinde Eretna Bey vefat edince yerine ilk olarak oğlu sonra da torunu geçmiştir. Ancak Alaeddin Eretna Bey gibi ülkeyi yönetemeyen sülalesi dönenim de bölgedeki valiler daha fazla güçlenmiş, doğal olarak Eretna Bey’in oğlu ve torunu itibar kaybetmiş, bölgedeki otoriteleri çok yıpranmıştır.
1380 yılına gelindiğinde, Alaeddin Eretna Bey’in torunu Ali Bey vefat etmiş ve yerine yedi yaşındaki oğlu hükümdar olarak başa geçmiştir. Fakat delikanlı zamanlarında olan çocuğa bırakılan ülke yönetimi istenilen sonuca ulaşamamış, bu çocuğa vasi olan Kadı Burhaneddin yönetimi ele geçirmiştir. Eretna Beyliği’nde söz sahibi olan en nüfuzlu şahsiyet Hacı Şahgeldi’yi katletmiş ve 1381 senesinde Eretna Beyliği’ni ortadan kaldırmış ve kendi hükümdarlığını ilan etmiştir. Karamanoğulları Beyliği incele