Aklıma Takılan Şeyler – hbz blog HBZ Grafik – Blog
Benzer Yazılar
İnsanoğlu varolduğundan buyana besin temini ya da bazı hayvanların deri ve kıl benzer biçimde cüzlerinden yararlanmak için avlama yoluna başvurmaktadır. Peki, avcılığın dinimizdeki hükmü nedir? Avlanmak caiz midir? Avlanmak hangi durumlarda caiz değildir? Diyanet’in İlmihal-2 “İman ve İbadetler”
kitabında yer alan bilgilere göre günah mıdır, caiz midir.
AVLANMANIN (AVCILIĞIN) DİNİMİZDEKİ HÜKMÜ NEDİR?
İslâm dini, fert ve toplum yaşamına sadece lüzumlu ve mecburi gördüğü müdahaleleri yapmış,
herhangi bir negatif gidiş ve sonuç olmadığı sürece insanların yapıp ettiklerine bir engelleme
getirmemiştir. Bunun için de günlük yaşamı oluşturan davranışlarda helâl ve mubah oluş aslolan,
haramlık ve kısıtlama ise kural dışıî bir konum olarak görülür. Avlanma da böyledir. İnsanlar öteden
beri gıda temini ya da bazı hayvanların deri ve kıl gibi cüzlerinden yararlanmak için avlama yoluna
başvurmaktadır. Din de bu konuda helâl ve serbest oluşu esas almış, lüzumlu düzenleme ve
kısıtlamayı toplumların örf ve ihtiyacına bırakmıştır. Kur’an’da yeryüzünde ne varsa hepsinin insan
için yaratıldığının (el-Bakara 2/29), göklerde ve yerde bulunan varlık ve imkânların allah’ın bir
lutfu olarak insanoğlunun emrine verildiğinin (el-Câsiye 45/13) ifade edilmesi, ek olarak avlamanın ilkeolarak helâl bulunduğunun bildirilmesi (el-Mâide 5/94-96) böyle bir anlam taşır.
O ZAMAN AVLANMAK CAİZ MİDİR?
Eti yenen hayvanların eti için, eti yenmeyen hayvanların ise deri, kıl ve diş gibi cüzlerinden
yararlanmak yahut zararlarından kurtulmak için avlanması kural olarak câiz görülmüştür. Düzgüsel
şartlara göre verilmiş bu hüküm, ilgili ve yetkili merciler tarafından çevrenin ve hayvan neslinin
korunması için gerekli tedbirleri almasına ve bazı engellemeler getirmesine engel teşkil etmez.
Çünkü bu, câiz ve mubah bir davranışın normal şartlardaki hükmünü açıklamakta olup İslâm
hukukçuları kamu yetkililerine câiz ve mubahta tasarruf yapma hakkı tanırlar. Bunun yanında spor
ve benzeri fakatçlarla ava çıkmak da câiz görülmüş, fakat bazı bilginler aslolan amacın dışına çıkıldığı ve
acıma duygularını incittiği için bunu mekruh görmüşlerdir.
PEKİ AVLANMAK HANGİ DURUMLARDA CAİZ DEĞİLDİR?
Bir yarar gözetmeksizin ve hayvanlara eziyet için avlamak ise câiz değildir. Yine, başkalarına zarar
veren bir yolla meydana getirilen av da İslâm dininin genel ilkelerine gore yasak fiillerden sayılmıştır. Bu tür
avlama için fıkıh eserlerinde daha çok insanoğluın mallarına, özellikle arazi ve mahsullerine zarar
verme durumları örnek gösterilmişse de tabiatın ve hayvan neslinin korunması, zamansız
avlanmanın hayvanların üreme ve gelişmesinde yol açacağı olumsuzlukların önlenmesi amacıyla
konan sınırlamalara uyulmamasını da bu çerçevede düşünmek gerekir. Nitekim ilk bakışta hac
ibadetine has bir düzenleme gibi görünürse de, İslâm’daki Mekke havalisinin bitki ve hayvanları ile
ilgili koruyucu hükümlerin çsafha bilincini yerleştirmeye yönelik hikmetler de ihtiva ettiği gözden uzak
tutulmamalıdır. Harem bölgesi için getirilen engellemelerın, bu bölgeyi âdeta örnek bir “millî park”
haline getirmeyi fakatçladığı da söylenebilir.
